Suâl: Eâzım-ı Esmâ-i İlâhiyyeden olan Rahîm ve Hakîm ve Vedûd'un iktiza ettikleri şefkat-perverane terbiye ve maslahatkârâne tedbir ve muhabbetdârâne taltif, nasıl ve ne sûretle, müdhiş ve muvahhiş olan mevt ve adem ile, zeval ve firak ile, musibet ve meşakkat ile tevfik edilebilir? Haydi, insan Saâdet-i Ebediyyeye gittiği için, mevt yolunda geçtiğini hoş görelim; fakat bu nâzik ve nâzenin ve zîhayat olan eşcar ve nebatat enva'ları ve çiçekleri...ve vücuda lâyık ve hayata âşık ve bekaya müştak olan hayvanat tâifelerini, mütemadiyen hiçbirini bırakmıyarak ifnâlarında ve gayet sür'atle onlara göz açtırmayarak idamlarında ve onlara nefes aldırmayarak meşakkatle çalıştırmalarında ve hiçbirini rahatta bırakmıyarak musîbetlerle tağyir-lerinde ve hiçbirini müstesna etmeyerek öldürmelerinde ve hiçbiri durmayarak zevallerinde ve hiçbiri memnun olmayarak firaklarında hangi şefkat ve merhamet var, hangi hikmet ve maslahat bulunur, hangi lûtuf ve merhamet yerleşebilir?
Elcevap: Dâî ve muktazîyi gösteren beş remiz ile ve gayeleri ve faideleri gösteren beş işaretle şu suâli halleden çok geniş ve çok derin ve çok yüksek olan hakîkat-ı uzmaya uzaktan uzağa baktırmağa çalışacağız.
BİRİNCİ MAKAM: Beş Remizdir.
Birinci Remiz: Yirmi Altıncı Söz'ün hâtimelerinde denildiği gibi; nasılki bir mâhir san'atkâr kıymettar bir elbiseyi murassa' ve münakkaş sûrette yapmak için, bir miskin adamı lâyık olduğu bir ücrete mukabil model yaparak kendi san'at ve meharetini göstermek için; o elbiseyi o miskin adam üstünde biçer, keser, kısaltır, uzatır; o adamı da oturtur, kaldırır, muhtelif vaziyetler verir.

Kelimenin manası için üzerini çift tıklayınız.